Het mechanisme van Antikythera, een analoge computer die gebruikt werd als mechanische kalender, is misschien wel één van de eerste voorbeelden van wearable technology uit onze geschiedenis. Restanten van het apparaat werd eind 1900 opgedoken nabij het Griekse eiland Antikythera. De leeftijd van de kalender wordt gedateerd op ongeveer één tot twee eeuwen voor Christus. Aanvankelijk werd er weinig aandacht besteed aan de restanten van het geheimzinnige apparaat, waarin een paar hevig gecorrodeerde bronzen tandwielen werden aangetroffen. Totdat bijna 60 jaar na de vondst het mechaniek onder een röntgenapparaat werd gelegd. Toen bleek dat het om een complexe mechanische kalender ging, die in staat was om zon- en maanstanden te berekenen en de stand van sterren en de toen bekende planeten aan te geven. In 2008 werd bovendien ontdekt dat het apparaat ook de data van de Olympische Spelen aan kon wijzen. De vondst van de mechanische kalender is extra opmerkelijk als je bedenkt dat er geen vergelijkbare archeologische vondsten zijn. “Andere mechanismen met wieltjes en tandwieltreinen vinden we pas in de klokken van het veertiende-eeuwse Europa. Het is alsof je een stoomlocomotief vindt uit de twaalfde eeuw, zo ver was het zijn tijd vooruit”, aldus onderzoeker Niels Bos, die momenteel een proefschrift schrijft over het mechanisme. Het mechanisme bevatte waarschijnlijk 38 tandwielen, waarvan een aantal epicyclisch. Daarmee kunnen complexe berekeningen gemaakt worden die nodig zijn voor het aangeven van zon- en maanstanden. Via het röntgenonderzoek zijn tot nu toe 29 tandwielen gereconstrueerd. Mogelijk is het mechanisme van Antikythera ontworpen door de sterrenkundige Posidonius (ca. 135 v.Chr. - 51 v.Chr.). Ook Hipparchus (ca. 190 v.Chr. - 120 v.Chr.) zou de maker kunnen zijn. Hij woonde net als Posidonius op Rhodos, dat destijds een vooraanstaand centrum voor sterrenkunde was. Ook Archimedes' werk zou van invloed kunnen zijn geweest op het ontwerp van de mechanische kalender. Op 18 juni vindt om 17:30 in Museum Boerhave een lezing plaats over de mechanische kalender. Tot 1 september is in het Museon bij de tentoonstelling High Tech Romeinen een display over het mechanisme te bekijken. En in het Lorentz Center in Leiden vindt vanaf 17 juni de conferentie The Antikythera Mechanism: Science and Innovation in the Ancient World plaats. [youtube id="-KO4-zx9buc" width="620" height="360"]